Een wijziging in je persoonlijke situatie, is vaak een wijziging in het testament.

Op enig moment in je leven maak je een testament op bij de notaris. Hierin beschrijf je onder andere wie jouw erfgenamen zijn en op welke wijze jouw nalatenschap moet worden verdeeld.

Vaak zijn de omstandigheden waarin je op dat moment verkeert hierin bepalend: heb je een partner, zijn er kinderen, of ben je juist alleenstaand?

Maar wat als zich een wijziging hierin voordoet: je gaat uit elkaar, of juist trouwen. Of de relatie met een van de kinderen is verslechterd.

Het is wellicht niet het eerste waar je aan denkt, maar dit heeft ook gevolgen voor de inhoud van je testament. Sta hier op tijd bij stil!

Wie is erfgenaam?

Dit laat zich het beste uitleggen aan de hand van de volgende casus die onlangs in de rechtspraak aan de orde is gekomen:

 Man heeft in 2006 een testament opgesteld. Zijn toenmalige echtgenote is als enig erfgenaam benoemd, onder de voorwaarde dat ze op het moment van overlijden nog gehuwd zijn. Is dat niet het geval, dan is zijn broer enig erfgenaam.

In 2009 scheidt de man van deze vrouw. Later in het jaar hertrouwt de man en krijgt met zijn nieuwe echtgenote 2 kinderen.

 De man beseft zich dat hij zijn testament moet aanpassen en laat een concept opstellen waarin zijn nieuwe echtgenote en eventuele kinderen als enig erfgenaam worden benoemd. Het eerdere testament wordt herroepen. Om welke reden dan ook is het concept testament niet ondertekend.

 In 2017 komt de man te overlijden. Het testament uit 2006 is dan nog steeds het meest recente testament. Nu de eerdere relatie door echtscheiding is ontbonden, is de broer van de man enig erfgenaam. Zijn nieuwe echtgenote en kinderen claimen dat zij de erfgenamen zijn.

Uitleg van het testament

Bij het uitleggen van een testament wordt gekeken naar hetgeen men, ten tijde van het opmaken van het testament wenste te regelen, bijvoorbeeld: aan wie moet de nalatenschap toekomen?

Hierbij spelen de omstandigheden waaronder het testament is opgesteld een rol, bijvoorbeeld: heeft de erflater op het moment van opstellen van het testament een partner, of is deze juist alleenstaand?

Wordt in het testament geanticipeerd op verwachtingen voor de toekomst, bijvoorbeeld: wie is erfgenaam als de relatie is geëindigd, of wanneer er juist kinderen zijn?

Het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden heeft geoordeeld: wanneer zich feiten en omstandigheden voordoen waardoor de feitelijke verhoudingen niet meer aansluiten bij wat de erflater heeft willen regelen, dan mag het testament zo uitgelegd worden dat het testament alleen geldt voor de situatie zoals die bestond ten tijde van het opmaken van het testament.

Het concept testament van de man is een aanwijzing dat zaken anders geregeld moesten worden. De persoonlijke omstandigheden van de man waren zodanig gewijzigd, dat het goed voor te stellen is hij niet meer zijn broer als enig erfgenaam wil aanwijzen. De Hoge Raad heeft in november 2023 gesteld dat deze omstandigheden meegenomen moeten worden in de uitleg van het testament. Voor een verdere afhandeling is deze zaak naar het Gerechtshof in Den Bosch verwezen.

Wellicht beslist het Gerechtshof Den Bosch ten gunste van de weduwe en de kinderen.

Maar beter is nog dat je zorgt dat je testament aansluit bij je persoonlijke omstandigheden. Het is mogelijk om toekomstige scenario’s te beschrijven in je testament, maar let er op dat de inhoud van het testament goed is geformuleerd.

Meer informatie / Advies

Wil je eens van gedachten wisselen of jouw testament aansluit bij jouw persoonlijke situatie, neem dan contact op met een van onze belastingadviseurs, fiscaal@mosaccountants.nl.